Mikroplastik w przewodach pokarmowych zagrożonych delfinów rzecznych z Indusu

25 września 2025, 07:34

W organizmie suzu indusowego (Platanista minor), zagrożonego wyginięciem endemicznego delfina żyjącego w rzece Indus, po raz pierwszy znaleziono mikroplastik. Odkrycia dokonali naukowcy z Chin, Wielkiej Brytanii, Pakistanu i Danii. Badali oni pięć delfinów znalezionych martwych na mieliznach w latach 2019–2022. Mikroplastik znaleziono w przewodzie pokarmowym każdego z badanych osobników, a średnia liczba odkrytych kawałków wynosiła niemal 300 na osobnika



Najstarszy warsztat wytwarzający ozdoby z muszli. Pracował tam neandertalczyk czy H. sapiens?

24 września 2025, 10:18

Między 55 000 a 42 000 lat temu w Europie zachodziły ważne zmiany – wymierający neandertalczycy byli zastępowani przez H. sapiens. W tym czasie na terenie południowo-zachodniej Francji i północnej Hiszpanii rozwija się kultura szatelperońska. W środowisku naukowym trwają spory o to, kto ją stworzył. Według większości naukowców jej twórcami byli neandertalczycy, ale rozwinęła się pod wpływem oddziaływania naszego gatunku. Na stanowisku La Roche-à-Pierrot znaleziono najstarszy w Europie warsztat, w którym wytwarzano ozdoby z muszli. Działał on przed co najmniej 42 000 laty, a odkrywcy wiążą go z kulturą szatelperońską.


Ile etanolu spożywa dziki szympans? Badania pokazują, skąd ludzka skłonność do alkoholu

24 września 2025, 09:06

Dzikie szympansy spożywają dziennie 14 gramów etanolu. Biorąc pod uwagę masę ich ciała, to odpowiednik ponad dwóch drinków. Takie wnioski płyną z pierwszych badań, podczas których udało się zmierzyć zawartość etanalu w owocach dostępnych szympansom w ich naturalnym środowisku w Afryce. Nie wiemy, czy małpy celowo spożywają bardziej dojrzałe owoce, z większą zawartością alkoholu. Jednak ich powszechna dostępność w środowisku sugeruje, że alkohol jest zwykłą częścią ich diety i że prawdopodobnie był też częścią diety przodków człowieka.


Tatuaże a ryzyko rozwoju czerniaka: wyniki badań zaskoczyły naukowców

22 września 2025, 09:22

Tatuaże są coraz bardziej popularne. To słabo zbadany obszar oddziaływania środowiskowego, szczególnie u młodych ludzi. Musimy zrozumieć, w jaki sposób wpływają one na ryzyko rozwoju różnych nowotworów, mówi profesor Jennifer Doherty w Huntsman Cancer Institute, która stoi na czele Cancer Control and Population Sciences Program. Uczona wraz z zespołem przebadała 7000 mieszkańców stanu Utah pod kątem związku tatuowania się z czerniakiem, niebezpiecznym nowotworem skóry.


Szczepienie przez rozciąganie. Szczepionki bez użycia igły bardziej skuteczne niż tradycyjne?

19 września 2025, 11:50

Samo rozciągnięcie skóry pozwalało na bardziej efektywne dostarczenie szczepionki, niż wykorzystanie igły, mówi doktor Stuart Jones z King's College London. Brytyjczycy wraz z naukowcami z Narodowego Instytutu Badań Zdrowia i Medycyny (INSERM, Institut national de la santé et de la recherche médicale) zaprezentowali urządzenie, które zasysa skórę rozciągając ją i zwiększając jej zdolność do absorbowania dużych molekuł.


Filtr do opalania z pyłku roślinnego chroni skórę i środowisko

15 września 2025, 08:21

Naukowcy z Singapuru opracowali filtr do opalania bazujący na pyłku roślin z rodzaju Kamelia. Chroni on przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym równie dobrze jak obecnie stosowane filtry bazujące na tlenku tytanu czy tlenku cynku, ale w przeciwieństwie do nich jest nieszkodliwy dla środowiska. Podczas testów laboratoryjnych komercyjne olejki powodowały blaknięcie koralowców już po 2 dniach, a po 6 dniach koralowce zamierały. Tymczasem gdy koralowce miały kontakt z olejkiem na pyłku roślinnym, pozostawały zdrowe przez cały 60-dniowy czas testów.


Nie tylko ludzie: ary szafirowe zdolne do naśladowania przez osobę trzecią

10 września 2025, 10:01

U ludzi naśladowanie przez osobę trzecią jest bardzo ważnym elementem nauczania norm społecznych i tradycji. Polega ono na obserwowaniu z zewnątrz interakcji dwóch osób i umiejętności naśladowania jednej z nich, mimo że samemu nie jest się przedmiotem tej interakcji. Ludzkie dzieci potrafią naśladować innych od urodzenia, jednak naśladowania przez osobę trzecią uczą się dopiero w 2. roku życia, gdy rozwinie się u nich zdolność do postrzegania perspektywy, czyli zdolność do rozumienia, że inni nie widzą tego samego, co one.


Im jesteśmy starsi, tym mniej utworów muzycznych nam się podoba. Gusta mamy już ustalone

10 września 2025, 08:27

Jeśli korzystacie z algorytmów, które polecają muzykę, być może zauważyliście, że z czasem polecenia te coraz mniej trafiają w Wasze gusta. Zmieniono algorytmy polecające? A może to Wy się zmieniliście? Badacze ze Szwecji i Słowenii, po przeanalizowaniu danych dotyczących 15 lat słuchania muzyki stwierdzili, że im jesteśmy starsi, tym mamy bardziej określone preferencje muzyczne. Najbardziej uderzyło mnie, jak bardzo gusty muzyczne zmieniają się po 40. roku życia. Do tego wieku większość ludzi lubi muzykę współczesną i słucha szerokiego jej spektrum, jednak po 40. nasze zwyczaje odnośnie muzyki stają się bardziej nostalgiczne, mówi Bruce Ferwerda z Uniwersytetu w Jönköping.


Autyzm to rachunek wystawiony nam przez ewolucję?

9 września 2025, 08:26

Wysoki odsetek ludzi cierpiących na zaburzenia ze spektrum autyzmu to skutek tego, w jaki sposób ewoluowaliśmy, uważają autorzy artykułu opublikowanego na łamach Molecular Biology and Evolution. Wielu naukowców uważa, że autyzm i schizofrenia mogą być chorobami dotykającymi wyłącznie ludzi. Bardzo rzadko bowiem u zwierząt innych niż H. sapiens obserwuje się zachowania identyfikowane z tymi chorobami.


Jak przyjęliśmy postawę wyprostowaną? Naukowcy opisali radykalne zmiany w miednicy

8 września 2025, 08:41

W ciągu milionów lat u naszych przodków doszło do radykalnej zmiany miednicy, dzięki czemu my możemy poruszać się na dwóch nogach w postawie wyprostowanej. Przez długi czas szczegóły tej zmiany pozostawały tajemnicą, aż niedawno na łamach Nature naukowcy z USA, Wielkiej Brytanii i Irlandii opisali dwie zmiany genetyczne, które doprowadził do tej rewolucji.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy